Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

O Μάνος Χατζιδάκις για τον «λογοκριμένο Κεμάλ»

Ο υφυπουργός Παιδείας, Θόδωρος Παπαθεοδώρου ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας για το αν ευσταθούν οι καταγγελίες δασκάλας της Ε΄ Δημοτικού ότι δέχθηκε την επίπληξη… της διευθύντριας του σχολείου, στο οποίο εργάζεται στη Θεσσαλονίκη γιατί δίδαξε στους μαθητές της τον "Κεμάλ" του Μάνου Χατζιδάκι. 

Σύμφωνα με την καταγγελία, η διευθύντρια φέρεται να είπε στη δασκάλα ότι «μόνο μας μέλημα οφείλει να είναι να μαθαίνουμε στα παιδιά να αγαπούν την πατρίδα και να τονώνουμε το εθνικό τους φρόνημα", καθώς είχε προηγηθεί διαμαρτυρία γονέα που κατηγόρησε τη δασκάλα για "ισλαμική προπαγάνδα". 


Την έρευνα, ακόμα και αν δεν έχει κατατεθεί επίσημα καταγγελία από μέρους της δασκάλας, θα πραγματοποιήσει ο αρμόδιος διευθυντής εκπαίδευσης. Πηγές του υπουργείου Παιδείας αναφέρουν ότι ο υφυπουργός ενδιαφέρεται «να ελέγξει αντιπαιδαγωγικές και αυταρχικές συμπεριφορές τέτοιου είδους που εκτός των άλλων προδίδουν πολιτιστική ένδεια». 

Όπως ανέφερε στην επιστολή - καταγγελία η δασκάλα, «γονιός ήρθε στο σχολείο να διαμαρτυρηθεί στη διευθύντρια επειδή δίδαξα στα παιδιά (Ε' δημοτικού) τον Κεμάλ του Χατζιδάκι στο μάθημα της μουσικής κατηγορώντας με για ισλαμική προπαγάνδα. Αντίδραση διευθύντριας; Μπήκε στην τάξη και μάζεψε από τα παιδιά τις φωτοτυπίες που είχα μοιράσει. Έπειτα με κάλεσε στο γραφείο της και αφού δήλωσε απογοητευμένη από τη δουλειά μου μού ανέλυσε για ποιους λόγους στο Δημοτικό μόνο μας μέλημα οφείλει να είναι να μαθαίνουμε στα παιδιά να αγαπούν την πατρίδα και να τονώνουμε το εθνικό τους φρόνημα». 

Η δασκάλα απευθύνει κάλεσμα σε συναδέλφους της να επικοινωνήσουν μαζί της εάν έχουν να καταγγείλουν ανάλογο περιστατικό, σημειώνοντας: «Θα ήθελα να επικοινωνήσετε μαζί μου, γιατί θεωρώ πως τα πράγματα έχουν ξεφύγει και κάπως πρέπει να αντιδράσουμε, έστω σε επίπεδο δημοσιοποίησης αυτών των φαινομένων. Δεν είναι δυνατόν το έργο των εκπαιδευτικών και ιδίως των καλλιτεχνικών μαθημάτων να υφίσταται λογοκρισία, ούτε τα φαινόμενα φανατισμού που μας έχουν παγώσει το αίμα να τα βλέπουμε να τρυπώνουν στα σχολεία με τις ευλογίες των διευθυντών και των ανωτέρων τους». 

Όλο αυτό μπορεί να σχολιαστεί μόνο με την χαρακτηριστική φράση απ’ το φινάλε του ο "Κεμάλ" του Μάνου και του Γκάτσου: «αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ…» 

Η ιστορία του τραγουδιού

Σύμφωνα με αφήγηση του Μάνου Χατζιδάκι η ιστορία του τραγουδιού έχει ως εξής: “Στη Νέα Υόρκη το χειμώνα του ΄68, συνάντησα ένα νέο παιδί είκοσι χρονών που το λέγανε Κεμάλ. Μου τον γνωρίσανε. Τί μεγάλο και φορτισμένο από μνήμες όνομα για ένα τόσο όμορφο και νεαρό αγόρι, σκέφθηκα. Είχε φύγει απ΄ τον τόπο του με πρόσχημα κάποιες πολιτικές του αντιθέσεις. Στην πραγματικότητα, φαντάζομαι, ήθελε να χαθεί μέσ΄ στην Αμερική. Του το είπα.

Χαμογέλασε.-Δέχεστε να σας ξεναγήσω;

Αρνήθηκε ευγενικά. Προτιμούσε μόνος. Κι έτσι σαν γύρισα στο σπίτι μου τον έκανα τραγούδι, μουσική.

Ο Γκάτσος εκ των υστέρων, γράφοντας τους στίχους στα ελληνικά, τον έκανε άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους. Κάτι σαν μια ταινία του ΄Ερολ Φλυν του ΄35. Η Πελοπόννησος (καταγωγή του Γκάτσου), από τη φύση της αδυνατεί να κατανοήσει την αμαρτωλή ιδιότητα των μουσουλμάνων Τούρκων, που μοιάζουν σαν ηλεκτρισμένα σύννεφα πάνω απ΄ τον Έβρο, ή σαν χαμένα και περήφανα σκυλιά. Το μόνο που αφήσαμε ανέπαφο στα ελληνικά είναι εκείνο το «Καληνύχτα Κεμάλ». Είτε πρίγκιπας ʼραψ είτε μωαμεθανός νεαρός της Νέας Υόρκης, του οφείλουμε μια «καληνύχτα» τέλος πάντων, για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε ήσυχα τη νύχτα. Χωρίς τύψεις, χωρίς άχρηστους πόθους κι επιθυμίες. Κατά πως πρέπει σ΄ Έλληνες, απέναντι σ΄ ένα νεαρό μωαμεθανό- όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης.”

Το τραγούδι με τίτλο “Κεμάλ” γράφτηκε από τον Μάνο Χατζιδάκι κατά την παραμονή του στην Αμερική στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Ίσως είναι ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι για το ευρύ κοινό. Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού περιλαμβάνεται στον δίσκο “Reflections”, αποτέλεσμα της συνεργασίας του Μάνου Χατζιδάκι με το συγκρότημα New York Rock & Roll Ensemble. Στην πρώτη του αυτή μορφή το τραγούδι έχει αγγλικό στίχο.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Μάνος Χατζιδάκις αποφασίζει το 1993 να εκδώσει τον δίσκο στα ελληνικά και συνεργάζεται με τον Νίκο Γκάτσο ο οποίος γράφει τους στίχους για τα τραγούδια του στίχου. Την ερμηνεία του τραγουδιού αυτή τη φορά έχει η Αλίκη Καγιαλόγλου και ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις κάνει τον αφηγητή στην αρχή του τραγουδιού.

Στην συνέχεια το τραγούδι ερμηνεύεται από αρκετούς τραγουδιστές όπως τον Βασίλη Λέκκα το 1985 σε μια εμφάνιση της Φαραντούρη Μαρία στην Olympia καθώς και την ίδια αρκετά αργότερα σε δίσκο της το 2003. Ακολουθεί ο Μάριος Φραγκούλης το 1999 στις εμφανίσεις του με την Deborah Mayers. Το 2000 ο Αλκίνοος Ιωαννίδης ερμηνεύει στον δίσκο “Εκτός τόπου και χρόνου” τον Κεμάλ και συγκινεί όλο τον κόσμο που θυμάται και λατρεύει από την αρχή το τραγούδι. Άλλες ερμηνείες έχουμε από την Δήμητρα Γαλάνη το 2003 σε συναυλία, και έπειτα δίσκο, αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο. Τέλος έχουμε τους Raining Pleasure το 2005 που επιλέγουν και ερμηνεύουν τον Κεμάλ στην αρχική του μορφή, δηλαδή με αγγλικό στίχο.

Παρακάτω ακολουθεί ένα video με το επίμαχο τραγούδι, του Μάνου Χατζιδάκι (μουσική και αφήγηση) και του Νίκου Γκάτσου (στίχοι), μαζί με του στίχους του λογοκριμένου για "ισλαμική προπαγάνδα" τραγουδιού.



Ακούστε τώρα την ιστορία του Κεμάλ 
ενός νεαρού πρίγκηπα της Ανατολής, 
απόγονου του Σεβάχ του θαλασσινού, 
που νόμισε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. 
Αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ
και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων. 

Στης Ανατολής τα μέρη μια φορά και έναν καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό. 
Στη Μοσούλη, τη Βασόρα , στην παλιά τη χουρμαδιά 
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά. 
Κι ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική 
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά εκεί. 
Τον κοιτάν οι Βεδουίνοι με ματιά λυπητερή 
κι όρκο στον Αλλάχ τους δίνει, πως θ' αλλάξουν οι καιροί. 

Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά 
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά. 
Απ' τον Τίγρη στον Ευφράτη κι απ' τη γη στον ουρανό 
κυνηγάν τον αποστάτη να τον πιάσουν ζωντανό. 
Πέφτουν πάνω του τα στίφη, σαν ακράτητα σκυλιά 
και τον πάνε στο χαλίφη να του βάλει τη θηλιά. 
Μαύρο μέλι μαύρο γάλα ήπιε εκείνο το πρωί 
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή.

Με δυο γέρικες καμήλες μ' ένα κόκκινο φαρί 
στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί. 
Πάνε τώρα χέρι χέρι κι είναι γύρω συννεφιά 
μα της Δαμασκού τ΄ αστέρι τους κρατούσε συντροφιά. 
Σ' ένα μήνα σ' ένα χρόνο βλέπουν μπρος τους τον Αλλάχ 
που απ΄ τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ: 
«Νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί, 
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί» 

Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ. 
Καληνύχτα...

Πηγές: Ogdoo (1), Ogdoo (2), Frouit

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου